Gebelik Takibi Nedir, Nasıl Yapılır?
Hamilelik, yakından takip edilmesi gereken bir süreçtir. Anne adaylarının ve bebek gelişiminin gözlem altına alındığı bu sürece dair detayları, içeriğimiz aracılığıyla keşfedebilirsiniz.
Gebelik Takibi Kaçıncı Haftada Başlamalı?
Gebelik takibi genellikle 5. ila 8. haftalar arasında başlar. Hamileliğin erken döneminde, gebelik kesesinin rahim içinde yerleşimi ve bebeğin kalp atışı gibi hayati belirtiler ultrason ile izlenir. Yani beklenen adet tarihi geçmiş ve yapılan hamilelik testinin sonucu pozitifse, ilk doktor kontrolü 6. hafta ve sonrasındaki 15 günü kapsayan zaman diliminde gerçekleştirilir. Söz konusu kontrol esnasında gebeliğin nerede geliştiği gözlemlenir. Böylece olası dış gebelik senaryosuna karşı hazırlıklı olunabilir.
İlk doktor kontrolü esnasında, bebeğin kalp atışları genellikle ultrason ile izlenebilir, ancak kalp atışlarının duyulmaması, gebeliğin erken dönemi ile ilgili normal bir durum olabilir. Tetkik sürecinde ayrıca ilk kan testleri ve idrar tahlilileri yapılır. Tahlil ve gözlemler sonucunda gebelik haftası ve tahmini doğum tarihi konularında bir sonuca varmak mümkün hale gelir.
Gebelik öncesi planlama yapmak, sağlıklı bir hamilelik için oldukça önemlidir. Anne adayı, doktor kontrollerine başlamalı ve gerekli testleri yaptırarak hamilelik sürecine hazırlanmalıdır. Bu durumda anne adayının hamile kalmadan önce doktor kontrollerine başlaması faydalıdır. Gebelik öncesi planlama kapsamında folik asit takviyesine başlanabilir. Anne adayı; tiroid, diyabet, tansiyon gibi mevcut hastalıklara karşı gözlem altında tutulur. Gebelik öncesi kontrollerde, söz konusu süreçlere ek olarak enfeksiyon taramalarına da ihtiyaç duyulabilir.
Hafta Hafta Gebelik Kontrolleri
Gebelik kontrol takvimi, genel hatları ile şu şekildedir:
Birinci Trimester (1.-13. Haftalar): İlk trimesterde, 2 farklı dönem halinde gebelik takibi yapılır. 6. ve 8. haftalar arasında gerçekleştirilen ilk kontrollerde, transvajinal ultrason yöntemi kullanılarak gebelik kesesi ve kalp atışı kontrolü yapılır. Kan ve idrar testleri vasıtasıyla kan grubu belirlenip hemogram, tiroit ölçümleri yapılır. Test sonuçlarına bakılarak hepatit, HIV, rubella vb. hastalıklara dair olasılıklar değerlendirilir. Gerekli görülmesi durumunda ilk muayene kapsamında idrar kültürü ve Smear testi istenebilir. Ayrıca folik asit kullanımı değerlendirilir.
İlk trimesterde, 11. ve 14. haftalar arasında yapılan gebelik takipleri, Down sendromu riski değerlendirmeleri ve kapsamlı ultrason ile devam eder. Bu dönemde Down sendromu riskini değerlendirmek amacıyla ikili tarama testi (NT+PAPP-A + β-HCG) yapılır. Söz konusu teste ek olarak ense kalınlığı ölçümü ile ilk kapsamlı ultrason değerlendirmesi gerçekleştirilir.
İkinci Trimester (14.-27. Haftalar): İkinci trimesterde, haftalık kontroller 3 farklı döneme ayrılır. 16.-18. haftalar arasında doktor tarafından gerekli görülmesi halinde kan testleri tekrarlanabilir. Kan basıncı ve kilo takibinin yapılmasına, bu dönemde başlanır.
18.-22. haftalar arasına gelindiğinde, detaylı ultrason ile bebeğin anatomik durumu gözlemlenir. Yöntem vasıtasıyla bebeğin kalbi ve beyni başta olmak üzere organlarının, omurgasının, ellerinin, ayaklarının ideal biçimde gelişip gelişmediğini anlamak mümkün hale gelir. Bu dönemde yapılan tetkikler arasında erken doğum riskine karşı rahim ağzı uzunluğunun kontrolü de bulunur.
Gestasyonel diyabet taraması, genellikle 24. ila 28. haftalar arasında şeker yükleme testi ile yapılır, ancak risk faktörlerine bağlı olarak bu test daha erken yapılabilir. Bu test kapsamında anne adayına glukoz yüklemesi yapılır ve gestasyonel diyabet riski değerlendirilir. Anemi riskine karşı kan sayımı, Rh uyuşmazlığı mevcutsa anti-D (Rh immün globin) süreçleri uygulanır.
Üçüncü Trimester (28.-40. Haftalar): Gebelik kontrol takvimi dahilindeki üçüncü trimesterin 28.-32. haftalar arasını kapsayan döneminde, bebeğin büyümesi ve suyu kontrol edilir. Doktor kontrolü esnasında ayrıca kan basıncı ve kilo kontrolü ile idrar takibi yapılır. Bu dönemdeki kontrollerde, bebeğin hareketleri de gözlemlenir.
32.-36. haftalar arasındaki gebelik tetkiklerinde, doğum planlamasına başlanır. Riskli bir hamilelik söz konusuysa NST yani Non-Stres Test uygulanır. Gerekirse tekrardan ultrasonla görüntüleme istenebilir.
Hamilelik sürecinin son periyodu olarak nitelendirilebilecek 36. ve 40. haftalar arasındaki doktor kontrollerinde, bebeğin rahimdeki pozisyonu gözlemlenir. 36. hafta civarında Grup-B Streptokok testi uygulanır. Haftada 1’e düşen kontrollerde anne adayına NST ve rahim ağzı muayeneleri yapılır. Tüm bu süreçlerin yanı sıra bu dönemde doğum belirtileri ve hazırlıkları hakkında iletişim başlar.
Gebelik Takibi İçin Ultrason Taramaları Ne Sıklıkla Yapılmalı?
Hafta hafta gebelik takibi yapılırken belirli aralıklarla ultrason taramalarına başvurulur. Rutin olarak bu görüntüleme yönteminin kullanıldığı dönemler, şu şekilde sıralanabilir:
Ultrason (6.-8. Hafta): Hamilelik kontrolleri esnasında yapılan ilk ultrason görüntülemesi, gebeliğin konumunu belirlemeye yarar. Dış gebelik açısından değerlendirmenin yanı sıra tahmini doğum tarihine dair fikir sahibi olmak ve kesenin durumu ile kalp atışlarının dinlenmesi, ilk ultrason sayesinde mümkün hale gelir.
Ultrason (11.-14. Hafta): Hamilelikteki 2. ultrason görüntülemesi; burun kemiği, kalp atımı ve diğer temel yapıların gelişimi hakkında fikir sahibi olunmasına yardımcı olur. Görüntüleme yapılırken ense kalınlığı da ölçülür.
Ultrason (18.-22. Hafta): Detaylı ultrasonda, tüm sistemler kapsamlı biçimde incelenir. Kalp, beyin, omurga, böbrekler, mide, eller, ayaklar görüntülemede odaklanılan başlıca yapılar arasında yer alır. Plasenta yerleşimi ve amniyon sıvısı ölçümü, 3. ultrasonda dikkat edilen diğer konulardır.
Ultrason (28.-32. Hafta): Büyüme ultrasonu olarak da adlandırılan görüntüleme sürecinde bebeğin kilosu, sıvı miktarı ve plasenta durumu değerlendirilir. Ede edilen bulgulara göre gelişme geriliği konusunda fikir edinilebilir.
Ultrason (36.-40. Hafta): Normal koşullarda hamilelik dönemindeki son görüntüleme aracılığıyla bebeğin pozisyonu kontrol edilir. Suyun miktarı, plasenta ve kilo tahmini yapılarak doğum planlamasına daha rahat biçimde başlanır.
Gebelikte Şeker Taraması Nasıl Yapılmaktadır?
Gebelikte şeker taraması, genelde 24. ila 28. haftalar arasında uygulanır. Diyabet öyküsü veya obezite teşhisi bulunan anne adaylarında gebelikte şeker taraması, daha erken dönemde yapılmalıdır.
Gebelikte ilk glikoz testi sırasında, anne adayına 50 gram glukoz içeren içecek verilir ve bir saat sonra kan şekeri seviyesi ölçülür. İçeceğin tüketiminden yaklaşık 1 saat sonra kan şekeri seviyesi ölçülür. Ölçüm sonucunda eşik değerin (130-140 mg/dL) üzerinde sonuca ulaşılırsa, takip testine başvurulabilir. Bu süreç, Oral Glukoz Tolerans Testi veya kısaca OGTT adını taşır.
OGTT kapsamında anne adayından ilkinin 2 katı, yani 100 gram glukoz içeren içecek tüketmesi istenir. Açlık kan şekeri ölçümüne ek olarak glukoz alımını takip eden 1., 2. ve 3. saatlerde ekstra seviye ölçümleri gerçekleştirilir. Belirli aralıklarla kan şekeri değerinin ölçümü, gestasyonel diyabet tanısı olasılığının daha net biçimde değerlendirilmesine olanak tanır.
Web sitemiz üzerinden tamamlayıcı sağlık sigortası fiyatları hakkında kapsamlı bilgi sahibi olabilirsiniz. Hamilelik sürecinde kaliteli sağlık hizmetlerinden yararlanmak için hemen doğum sigortası teklifi alın!
