Emlak vergisi, servet vergileri arasında yer alan ve Türkiye’de yaygın olarak uygulanan bir vergi türüdür. Emlak vergisi, taşınmaz sahiplerini ilgilendiren geniş kapsamlı bir vergi olup, mükellefleri ve hesaplama yöntemleri açısından detaylı olarak ele alınmalıdır.
Emlak Vergisi Nedir? Kimler Öder?
Emlak vergisi Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde bulunan arazi, arsa ve binalar için ödenmesi gereken bir vergi çeşididir. 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu hükümleri doğrultusunda tahakkuk ve tahsil edilen emlak vergisi için binanın sahibi veya sahipleri ile varsa intifa hakkı sahipleri mükellef statüsündedir. Hisseli mülkiyet sahipleri hisseleri oranında mükellef sayılır.
Emlak vergisi, taşınmaz türüne göre arsa vergisi, konut vergisi veya bina vergisi olarak adlandırılabilir. Ancak bu vergilerin tümü, 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu kapsamında değerlendirilir. Elbirliği ile mülkiyetin söz konusu olduğu durumlarda malikler vergiden müteselsilen sorumludur. Gayrimenkulün maliki veya intifa hakkı sahiplerinin bulunmadığı durumlarda kullanıcıları da aynı şekilde mükellef sayılır ve tahakkuk edecek verginin ödenmesinden sorumlu olur.
Emlak Vergisi Nasıl Hesaplanır?
Emlak vergisi, taşınmazın rayiç bedeli üzerinden belirlenen vergi oranlarıyla hesaplanır. Emlak vergisi bedelleri her yıl açıklanan yeniden değerleme oranları uygulanarak güncellenir. Bunun yanı sıra ilgili belediyeler tarafından her dört yılda bir bedel güncellemesi yapılır ve rayiç bedel doğrultusunda emlak vergisi değerleri yeniden tespit edilir.
Emlak vergisi nasıl hesaplanır sorusuna cevap olması bakımından bu şekilde belirlenen emlak vergisine esas değer aşağıdaki oranlar ile çarpılır ve böylece ödenmesi gereken vergi ortaya çıkar. Büyükşehir belediyesi sınırları içinde yer alan taşınmazlar için emlak vergisi oranları, diğer belediyelere kıyasla iki kat fazla uygulanır.
Emlak Vergisi Nereye Nasıl Ödenir?
Emlak vergisi, taşınmazın bağlı olduğu belediye veznelerinden, internet üzerinden veya e-Devlet aracılığıyla ödenebilir. Emlak vergisi nasıl ödenir veya emlak vergisi nereye ödenir sorularının cevabı ise farklı şekillerde verilebilir. Doğrudan ilgili belediyenin veznelerine ödeme yapılabileceği gibi internet üzerinden de ödeme yapmak mümkündür. Pek çok belediye internet üzerinden yapılacak işlemleri e-Devlet üzerinden gerçekleştirmektedir.
Emlak Vergisi Ödeme Tarihleri
Emlak vergisi yılda iki taksit halinde ödenir; birinci taksit mart, nisan ve mayıs aylarında, ikinci taksit ise kasım ayı sonuna kadar yatırılmalıdır. Birinci taksit ödemeleri her yılın mart, nisan ve mayıs aylarında yapılır. İkinci taksit ödemelerinin ise kasım ayı sonuna kadar yapılması gerekir. Taksitle ödemenin dışında tek seferde yapılacak ödemeler için son tarih mayıs ayının son günüdür.
Emlak Vergisi Muafiyet Şartları Nelerdir?
1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu’nun ikinci bölümü muafiyet ve istisnalara ayrılmıştır. Bu çerçevede emlak vergisi muafiyeti kapsamında değerlendirilecek binalar arasında mazbut vakıflar dahil özel bütçeli idarelere, belediyelere, köy tüzel kişiliğine, kanunla kurulan üniversitelere ve devlete ait taşınmazlar bulunur.
Köylere ve köy birliklerine ait tarım işletme binaları, köy odaları, ordu evleri, kazanç gayesi olmamak şartıyla işletilen hastane, öğrenci yurdu gibi binalar ve ibadethaneler de emlak vergisinden muaf olan binalardandır. Ayrıca Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde 200 m2’yi geçmemek şartıyla tek meskeni olanlar da emlak vergisinden muaf tutulur. Muafiyet sadece konutlar için geçerlidir. Kişinin üzerine emlak vergisine konu olan bir başka taşınmaz var ise tek konutu olsa dahi muafiyet uygulanmaz.
Emlak Vergisi Sorgulama İşlemleri Nasıl Yapılır?
Emlak vergisi sorgulama işlemleri, ilgili belediyeye başvurularak veya belediyenin online sistemleri ile e-Devlet üzerinden yapılabilir. Ancak bu işlemi yapmak günümüz koşullarında her zaman kolay bir adım olmayabilir. Taşınmazın sınırları içerisinde olduğu belediyenin web sayfaları aracılığıyla sorgulama adımlarını gerçekleştirmek de mümkündür. Ancak emlak vergisi ile emlak satış vergisinin ayrı konular olduğu unutulmamalı ve sorgulamalar bu doğrultuda yapılmalıdır. Emlak vergisi mükelleflerinin ayrıca zorunlu deprem sigortası poliçelerini de zamanında yaptırması yerinde bir adım olacaktır.
Sıkça Sorulan Sorular
Emlak vergisi ne kadar?
Emlak vergisi tutarı, taşınmazın türüne, konumuna ve büyükşehir sınırlarında olup olmadığına bağlı olarak değişir. Emlak vergisi değeri yüksek olan bir bölgede bulunan ve aynı zamanda büyükşehir belediyesi sınırları içerisinde olan bir taşınmaz için daha yüksek bir tutarın ödenmesi kaçınılmaz olacaktır. Emlak vergisi fiyatları açısından vergi oranı ve emlak değeri iki önemli parametredir.
Emlak vergisi ödenmezse ne olur?
Emlak vergisi zamanında ödenmezse, gecikme cezası ve faiz uygulanarak borç birikir. Ödeme yapılmadığında ise haciz ve icra işlemleri başlatılabilir. Tahakkuk eden vergi tutarı ödenmek üzere kişinin borç yükümlülüklerine eklenir. Kamu alacakları kapsamında olan tutar için kanunun öngördüğü icra ve benzeri diğer alacak takibi yollarına başvurulur.
Emlak vergisi için hangi belgeler gereklidir?
Emlak vergileri için yapılacak başvurularda öncelikle mükellefiyet kaydının oluşturulması gerekir. Bu çerçevede doğrudan veya e-devlet üzerinden beyanname vermek mümkündür.
Satın alınan evin vergisi nasıl ödenir?
Yeni bir ev satın alındığında kişilerin belediyeye başvuru yapması ve beyanda bulunması gerekir. Yapılacak işlemlerde taşınmazın sahibine ait nüfus cüzdanı fotokopisi, bina ruhsatı, iskân izin belgesi fotokopisi, emlak bildirim formu gibi belgeler ile başvuru yapmak süreci hızlandıracaktır. Beyannamenin verilmesi sonrasında yapılacak hesaplamalar doğrultusunda tahakkuk edecek verginin belediye veznesine ödenmesi gerekir. Ödeme işlemlerini belediyelerin web sayfaları üzerinden de yapmak mümkündür.
Emlak vergisi için muafiyet başvurusu nasıl yapılır?
Geliri olmayan kişiler, emekliler, şehit yakınları, gaziler ve engelliler, belirlenen şartları sağlamaları halinde emlak vergisinden muaf tutulabilir. Söz konusu kişilerin taşınmazı kendi ikametinde kullanıyor olması ve başka bir taşınmaza hisseli dahi olsa sahip olmaması gerekir. Emlak vergisinden muaf olmak isteyenlerin ekinde ispata yarar belgeler bulunan ve durumlarını belirten bir dilekçe ile taşınmazın bulunduğu belediyeye başvuru yapması gerekir.
